Gerard Monté, 24 november 2002
Hinthamerstraat 57
De Dry Hamerkens
Een pandje met een lange historie, spraakmakender dan de omvang op het eerste gezicht doet vermoeden. Tot 1613 vormde het één geheel met nummer 55, de Gulden Schoen. Het pand deed dienst als etablissement, water en vuurhuis en als echt Bosch bierhuis of 'Jenevercafé'. In de woelige dagen van de geuzenopstand bevond zich in het pand bovendien een schuilkeldertje voor de 'papen', zo vertelt ons een legende. Over de gevel verspreid ziet u natuurstenen elementen. Omstreeks 1780 woonde de Bossche republikein Willem Hubert hier. Hij richtte er de eerste Bossche sociëteit "Eindelijk uit d'onderdrukking" op.
's-Hertogenbosch binnen de Veste (2001) 22
Achter de voorgevel
De Dry Hamerkens
door Henny Molhuysen|
Het is weer de tijd van kermissen: poffertjes, zuurstokken, suikerspinnen en andere lekkernijen wachten ons. En dan de volgende week weer de Proeverij. Er kan genoeg gegeten worden in 's-Hertogenbosch: echter nu niet meer in De Dry Hamerkens, Hinthamerstraat 57. Het is een van de kleinere pandjes in de Hinthamerstraat, maar niettemin staat het op de monumentenlijst. Het uit circa 1580 daterende gebouw staat omschreven als 'Huis met bakstenen trapgevel met natuurstenen waterlijsten en andere sierdelen, overhoekse hoek- en toppinakels en op de verdieping korfbogige vensternissen met driepas in het boogveld'. Als bij zoveel monumenten heeft deze beschrijving enkel betrekking op de voorgevel. En dat terwijl het pand zelf zich toch daarachter bevindt. Het pand heeft in het begin van de zeventiende eeuw een andere naam gehad, De Gulden Egge, maar ruim tweehonderd jaar geleden werd de naam De Dry Hamerkens voor het eerst gevoerd. En zo heet het nu nog steeds. Aan het eind van de negentiende eeuw werd het pand door een tapper bewoond. Van Venrooy bediende de tap, maar schonk in hoofdzaak jenever. In 1906 werd er honderd liter per week geschonken. Cafés veranderen soms nogal eens van eigenaar: na Van Venrooy tapte er De Blank en daarna Van Echteld. Het was een mooi pand. Geen wonder dat de restauratie van de gevel op prijs werd gesteld. Dat gebeurde in 1928 en was waarschijnlijk door burgemeester Van Lanschot gestimuleerd. De toenmalige eigenaar, N. van Echteld, kreeg steun van velen. De Haagse architect H. van Heeswijk maakte kosteloos de tekeningen. De kosten van de restauratie zelf bedroegen f 1.400,-. Het Rijk zou de helft betalen (f 700,-), de gemeente 20% (f 280,-). De gemeenteraad ging hiermee akkoord, zonder dat er in de Raad discussie over plaatsvond. Het resterende bedrag werd voor de helft door de eigenaar (15%, f 210,-) en de andere helft door de Heinekens' Bierbrouwerij uit Rotterdam betaald. Het werd toen omschreven als 'het laatste overblijfsel van profaanbouw in deze stad uit de 16e eeuwsche periode'. Na restauratie van de voorgevel bleef het pand café. Naast de familie Echteld was ook de familie Doorenbosch er actief achter de tap. Maar na veertig jaar zou de bestemming veranderen. In 1954 kwam de familie Aarts in De Dry Hamerkens. Aarts verstigde er een winkel in chocolade en suikerwerken. Na zijn dood in 1962 werd door zijn weduwe het snoepwinkeltje vootgezet. Mevrouw Aarts hield daar in het voorjaar van 1973 mee op. Opnieuw zou de horeca erin trekken. Henk en Wil Leenaerts betrokken hier, aan de Hinthamerpromenade 57, het Oud Bosch' Eethuys De Dry Hamerkens. Antiek ingericht, met de achterwand van de Bossche Koekwinkel van Suys en originele Bossche straatnaamborden tegen de muur, werd ingespeeld op de trend van Bosschenaren om steeds meer buiten de deur te eten. Dat gebeurt tegenwoordig dan ook op vele plaatsen in de binnenstad. Na de familie Leenaerts hebben anderen in de kookpotten van De Dry Hamerkens geroerd, maar konden het kennelijk niet bolwerken. Het pand staat nu te huur. |
Brabants Dagblad donderdag 24 augustus 1995
Kelder
In de voorgevel is de toegang naar de oorspronkelijk 15e eeuwse kelder (tongewelf) nog goed zichtbaar.
Stadsgidsenwerk
Stadsgidsenwerk
Mosmans
Hinthamerstraat
348. H. de Blank"De gulden Eegt". Oud Gothiek geveltje. | 37 |
Jan Mosmans, Alph.G.J. Mosmans, Oude namen van huizen en straten te Rijksmonumentenregister
Hinthamerstraat 57, 5211 ME te 's-Hertogenbosch
inschrijving register: 5 oktober 1965
"De Dry Hamerkens" omstreeks 1580. Gerestaureerd 1927. Huis met bakstenen trapgevel met natuurstenen waterlijsten en andere sierdelen, overhoekse hoek- en toppinakels en op de verdieping korfbogige vensternissen met driepas in het boogveld. |  |
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE)
Artikelen
| 1995 |
Henny MolhuysenAchter de voorgevel. De Dry HamerkensBrabants Dagblad donderdag 24 augustus 1995 (foto) |
|
| 2000 |
Jo HendriksMoette nou toch's kijke. Wedergeboorte Drij Hamerkens. Oud Bosch Eethuys in de HinthamerstraatKringNieuws 4 (2000) 8 |
Open Monumentendag
| 2001 |
Hinthamerstraat 57Dit pandje is al lange tijd in gebruik als café 'De Dry Hamerkens'. De Bossche historicus Jan Mosmans vermeldt dit kleine huis echter onder de historische naam 'De Gulden Eegt'. Het is één van de kleinste panden in de stad, maar door de goed bewaard gebleven voorgevel is het tevens één van de meest herkenbare van de laatmiddeleeuwse woonhuizen. Afgaande op de nog bewaard gebleven en deels gekopieerde houten peerkraalsleutelstukken onder de verdiepingsbalken heeft het pandje een 15e eeuwse oorsprong. De voorgevel is een voorbeeld van de late gotiek en dateert vermoedelijk uit de eerste helft van de 16e eeuw. Het bakstenen trapgeveltje (gerestaureerd in 1928) heeft overhoekse zij- en middenpinakels. In de ontlastingsboog boven het raam op de (zolder-)verdieping is een gotische driepas vorm gemetseld.
Open Monumentendag 2001
|
Adresboeken
Hinthamerstraat 57
M 348
Wijk ? (????)
| 1832 | Wilhelmus Isaak van Beusekom (rentenier) |
Hinthamerstraat A 37 (????)
| 1865 | J.W. Hoppenbrouwers (water en vuurverkooper, winkelier) |
Hinthamerstraat A 37 (1880)
| 1881 | A.A. Venrooij (tapper) |
| 1908 | H. de Blank (tapper) |
Hinthamerstraat 57 (1909)
| 1910 | H. de Blank (tapper) |
| 1928 | N.J.A. van Echteld |
| 1943 | P.H. Doorenbosch (caféhouder) |
| 2008 | Toussaint Claessens en Mirjam Schroeder (Chocolate Company) |
Afbeeldingen
-
± 1950
.jpg "body=[<b>Datering:</b> ± 1950<br><b>Nummer:</b> IMG_0051<br><b>Bron:</b> Johan Berkel]")
.org.jpg "body=[<b>Datering:</b> ± 1950<br><b>Nummer:</b> IMG_0051<br><b>Bron:</b> Johan Berkel]")
Literatuur en bronnenpublicaties
Hans Boselie en Peter-Jan van der Heijden, Bossche monumenten in beeld (1975) 21
Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst (1931) 193
n: vermelding in een voetnoot
Bossche Encyclopedie |